Hoe kan de digitale sector zelf bijdragen aan het toekomstige energiesysteem?
Digitalisering en verduurzaming zijn de twee grote transities van deze tijd. Waar deze samenkomen, wordt het extra interessant. Veel bedrijven richten zich op het verbeteren van de efficiëntie om de groei van digitale diensten en data los te koppelen van het toenemende energieverbruik. Maar naast die focus, moeten we ook anders gaan nadenken over het moment en de plaats waar we deze energie verbruiken.
De weersafhankelijke productie van duurzame energie vraagt onze sector om flexibeler te worden. De signalen uit de energiemarkt, zoals dynamische prijzen, dagen ons steeds meer uit om onze systemen hier beter op aan te sluiten. Hoe gaaf zou het zijn als we als digitale sector zelf een deel van de oplossing worden? Bijvoorbeeld door onze flexibele workloads en assets ook in te zetten om vraag en aanbod op het stroomnet in balans te brengen.
Rapport: kansen en beperkingen
Nieuw onderzoek van Dialogic, Entrance en Pb7, in opdracht van RVO en Topsector Energie, geeft een helder inzicht in de opties die clouddiensten en datacenters hiervoor hebben. Daarnaast laat het rapport zien hoe verschillende energiemarkten deze flexibiliteit kunnen belonen. De uitdaging bij deze ontwikkelingen is te onderzoeken wat er wel mogelijk is, omdat er vaak ook beperkingen zijn bij bijvoorbeeld realtime digitale diensten.
Belangrijke vragen daarbij zijn: Welke workloads kunnen flexibel worden aangestuurd? Waar is capaciteit beschikbaar om flexibel mee om te gaan? Wie is verantwoordelijk voor het aansturen hiervan? Wat is er nodig om de prijsprikkels vanuit het energiesysteem door te geven in de keten? En hoe kan het grote vermogen van de back-up van datacenters slimmer worden benut in het energiesysteem?
Iedere optie die het rapport beschrijft kent zijn eigen kansen en beperkingen.
Onderzoeksresultaten
Kansen voor flexibilisering
- Time shifting: Het verplaatsen van workloads naar momenten met goedkopere en meer beschikbare duurzame energie.
- Location shifting: Het verplaatsen van workloads naar locaties met goedkopere en meer duurzame energie.
- UPS-systemen: Het gebruik van overcapaciteit van UPS-systemen (uninterruptible power supply: een noodstroomsysteem) voor netbalancering, hoewel dit vanwege technische en juridische beperkingen nog beperkt is.
- Back-upgeneratoren: Deze kunnen worden ingezet voor balanceringsdiensten, vooral wanneer gebruik wordt gemaakt van duurzamere brandstoffen.
- Batterijen: Deze kunnen verschillende balanceringsdiensten leveren en helpen bij congestiemanagement.
- Preventief koelen: Extra koelen bij overvloedige energie om later minder te koelen bij schaarste.
Knelpunten
- Onvoldoende prijsprikkels: Vooral op verzadigde markten zoals FCR (Frequency Containment Reserve, de markt voor de primaire reservecapaciteit op het net).
- Juridische en wettelijke uitdagingen: Niet alle contractvormen zijn wettelijk toegestaan.
- Technische beperkingen: Bijvoorbeeld bij de inzet van UPS-systemen en batterijen voor balanseringsdiensten.
- Organisatorische beperkingen: Gebrek aan bewustwording en samenwerking binnen de keten van betrokken partijen. Ook vaste prijsmodellen bij colocatiedatacenters spelen hierbij een rol.
- Geografische en ruimtelijke discussie: De keuze tussen gerichte verzwaring of strategische verspreiding van de energievraag en -opwek.
Aanbevelingen
Ook het huidige beleid is onder de loep genomen, met de volgende aanbevelingen in het kort:
- Ga in gesprek met hyperscalers over opschaling: deze partijen hebben relatief het grootste potentieel voor energieflexibiliteit, vanwege hun omvang en omdat ze de hele digitale stack in eigen beheer hebben;
- Maak eindgebruikers bewust, vooral over duurzame ICT en energieflexibiliteit;
- Realiseer innovatie in de keten: verder onderzoek en experimenten met energieflexibiliteit, zoals federatieve cloud, back-up op basis van HVO, waterstof en batterijopslag.
Meer weten?
Vanuit het Energie & Klimaatnetwerk bij NLdigital en de Nationale Coalitie Duurzame Digitalisering (NCDD) zullen we deze ontwikkelingen op de voet volgen, delen en stimuleren. Wil je meer weten over dit onderwerp of deze peer-netwerken voor duurzame digitalisering? Neem dan contact op met Jeroen van der Tang, public policy manager duurzaamheid.
Het laatste nieuws
Voorjaarsnota en Klimaatnota 2025: kansen én zorgen voor de digitale sector
NLdigital trots op regierol Allemaal Digitaal bij herinzet afgeschreven apparaten Rijksoverheid
NLdigital overhandigt visie Digitale Overheid aan staatssecretaris Szabó
NLdigital pleit voor opname digitale devices in Wet Gratis Schoolboeken
