‘Slimme technologieën zijn de sleutel tot een toekomstbestendige overheid’
Hoe kan de overheid innovatiever worden, de dienstverlening aan burgers verbeteren en tegelijkertijd efficiënt omgaan met middelen? Phaedra Kortekaas, Managing Director Benelux bij SAS, neemt als nieuw bestuurslid bij NLdigital de portefeuille Digitale Overheid op zich. Met haar expertise in data en AI zet ze zich in om de kansen van digitalisering te benutten. In dit interview deelt ze uitgebreid haar visie op de grootste uitdagingen en mogelijkheden voor een sterkere digitale overheid.
Phaedra, kun je aangeven waarom jij de portefeuille Digitale Overheid binnen het bestuur van NLdigital graag wilde?
‘Ik zet me met volle energie in voor het verbeteren van de Digitale Overheid voor Nederlandse burgers en bedrijven. Bij het realiseren van onze publieke waarden kan digitalisering namelijk een belangrijke aanjager en versneller zijn. Het is daarbij cruciaal om de kennis en ervaring van onze leden goed over te dragen, zodat we de overheid – en daarmee ook bedrijven en burgers – kunnen ondersteunen bij het versterken en beschermen van deze waarden. En dit is een prachtig breed speelveld: van het verbeteren van dienstverlening aan burgers en bedrijven, het investeren in veiligheid en zorg, tot het stimuleren van economische groei, allemaal met oog voor privacy en transparantie.’
Wat zie jij als de grootste uitdaging voor de digitale overheid op dit moment?
‘De exponentiële groei van AI-technologieën en het gebruik daarvan biedt de digitale overheid enorme kansen om de dienstverlening te verbeteren, het land veiliger te maken en middelen efficiënter in te zetten. Tegelijkertijd brengt deze ontwikkeling ook grote uitdagingen met zich mee. De overheid moet belangrijke keuzes maken op het gebied van betrouwbaarheid, ethiek, bedrijfsrisico’s en AI model-governance, mede als gevolg van lessen die we hebben getrokken uit onbetrouwbare data en niet-transparante modellen uit het verleden.
Bovendien verplicht nieuwe regelgeving, zoals de EU AI Act, overheden tot het waarborgen van transparantie en verantwoord gebruik van AI. Deze wet stelt richtlijnen die eerlijkheid, nauwkeurigheid en innovatie bevorderen, terwijl een balans wordt gezocht tussen ethiek en technologische vooruitgang. Automatisering van indicatoren, zoals modelnauwkeurigheid, is hierbij essentieel.’
Hoe kunnen data en AI volgens jou de digitale overheid efficiënter en innovatiever maken?
‘De druk op de overheid om met steeds beperktere middelen efficiënter te werken, neemt voortdurend toe. Data en AI bieden hierbij een logische oplossing om processen te optimaliseren, besluitvorming te ondersteunen en innovatie te stimuleren. Het ontsluiten van ongestructureerde databronnen met AI kan niet alleen processen versnellen, maar ook leiden tot beter onderbouwde beleids- en besluitvorming. De tijd waarin problemen werden opgelost door simpelweg meer mensen in te zetten, ligt achter ons; slimme technologieën zijn de sleutel tot een productieve en toekomstbestendige overheid.
AI-gestuurde inzichten stellen overheidsdiensten in staat om burgers sneller en nauwkeuriger te bedienen, zoals bij het classificeren van financiële steunverzoeken of het opsporen van fraude in douaneprocessen. Voorbeelden van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en Belgische overheidsdiensten laten zien hoe geavanceerde technologie workflows stroomlijnt, klachten efficiënter afhandelt en kostbare tijd bespaart. Innovaties zoals generatieve AI en tekstanalyse vergroten bovendien de toegankelijkheid van informatie en vereenvoudigen complexe taken. Dit stelt medewerkers in staat effectiever te werken en draagt bij aan een verbeterde dienstverlening voor burgers.’
Wat is jouw visie op de samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven?
‘De samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven is essentieel voor het oplossen van complexe maatschappelijke vraagstukken. De COVID-19-pandemie onderstreepte dit belang duidelijk, waarbij hoogwaardige technologie en gezamenlijke inspanningen essentieel waren. Zo werd in deze risicovolle periode de schaarse IC-capaciteit optimaal benut dankzij AI-gedreven prognoses en modelberekeningen. Om dergelijke innovaties succesvol in te zetten, is intensieve samenwerking vereist, zowel tussen overheid en bedrijfsleven als binnen multifunctionele teams. Deze samenwerking versterkt de innovatiekracht en maakt het mogelijk gezamenlijke uitdagingen aan te pakken, zoals data-privacy, transparantie en het verantwoord gebruik van AI. Zo kan de ontwikkeling en toepassing van AI-modellen in de samenleving op een inclusieve en verantwoorde manier plaatsvinden.’
Hoe zorg je ervoor dat technologie wordt ingezet voor zowel maatschappelijke als economische vooruitgang?
‘Door kennis te bundelen en technologie op een verantwoorde manier in te zetten, ontstaan innovatieve oplossingen die zowel maatschappelijke uitdagingen aanpakken als economische groei stimuleren.
Een treffend voorbeeld hiervan is het Nederlandse ethieklab voor AI in de zorg (REAiHL), een initiatief van SAS, Erasmus MC en TU Delft. Dit lab richt zich op het onderzoeken van de ethische toepassing van AI in de gezondheidszorg. Het illustreert hoe samenwerkingen tussen bedrijven, onderzoekers en overheden de ontwikkeling en implementatie van technologie kunnen versnellen. Dergelijke initiatieven verbeteren niet alleen de volksgezondheid, maar waarborgen ook belangrijke ethische normen.
Een ander voorbeeld is het strategische partnerschip tussen SAS en Rijkswaterstaat, waarin innovatie en digitale transformatie centraal staan. Door de inzet van AI, analytics en IoT worden de werkprocessen van Rijkswaterstaat verder geoptimaliseerd, met als doel Nederland veiliger en efficiënter te maken.’
Het laatste nieuws
Een diep geloof in het talent van mensen: zij-instroompact voor ICT-potentieel
Denemarken neemt EU-voorzitterschap over en zet in op digitale weerbaarheid
Cyberbeveiligingswet (NIS2) naar Tweede Kamer verzonden, inwerkingtreding in 2026
Val kabinet-Schoof zorgt voor onzekerheid over digitaliserings-beleid
