NLdigital: Volt meest digitaal, CDA verrassende binnenkomer kopgroep
Zoals bij iedere verkiezingen heeft NLdigital weer alle partijprogramma’s doorgespit en op een rijtje gezet wat de partijen zeggen over thema’s die essentieel zijn voor de digitale sector en digitale economie. Eén van de winnaars van 2023 (BBB) heeft de positie in de kopgroep verloren, maar Volt markeren we wederom als meest digitale programma. De top 3 wordt verder gevormd door de VVD die van een 4e plek naar het zilver rees, terwijl de gedeelde derde plaats is voor D66 (net als in 2023) en verrassend voor het CDA. Het CDA verdient hierbij een groot compliment aangezien ze de vorige keren de hekkensluiters waren.
Verkiezingsmatrix 2025
De weging van alle voorstellen in de programma’s presenteren we in de Verkiezingsmatrix digitalisering 2025. In de matrix staat per thema opgesomd wat de partijen hierover zeggen. Vervolgens is dit door de experts van NLdigital voorzien van een beoordeling. De Verkiezingsmatrix digitalisering is een goede manier om snel inzicht te krijgen in wat partijen vinden van de belangrijke thema’s voor de digitale sector. Het geeft een algemene indruk welke maatregelen we van een nieuw Kabinet kunnen verwachten.
Grote verschillen tussen thema’s
We hebben bij elkaar gezocht wat de programma’s te zeggen hebben over 12 thema’s. Op ieder thema hebben we – met ons manifest in de hand – gekeken hoe de partijen scoren. “Dat veel partijen inzetten op AI, innovatie en digitalisering van de zorg is positief. Dit zijn de thema’s waar we in Nederland grote potentie voor hebben als we erin gaan investeren,” zegt Dagmar Lens, directeur van NLdigital. “Maar tegelijk zien we te weinig aandacht voor thema’s als cybersecurity en digitale overheid. Dat moeten we echt niet onderschatten.” Er komt namelijk ingrijpende cybersecuritywetgeving aan, maar het thema wordt veelal alleen bij naam genoemd of in de context van autonomie (wat veel te beperkt is).
Nieuwe hoop op innovatie
Bij de vorige verkiezingen zagen we ook al veel aandacht voor AI, maar moest het Nationaal Groeifonds – dat hierop juist kon helpen aanjagen – het ontgelden. Met het stopzetten van het Groeifonds stopte het PVV-VVD-NSC-BBB kabinet ook met de grootste innovatie-financieringsimpuls die Nederland in jaren had gezien. Dit jaar kiezen CDA, D66, Volt en VVD voor investeren in innovatie, terwijl alleen BBB, PVV en SP dit uitgesproken niet doen. Nederland blijft achter bij omliggende landen. Juist de inzet van de overheid kan hierbij een groot verschil maken. Na de terugval kan een nieuw kabinet hier weer kiezen voor echte stappen vooruit.
Digitale autonomie & soevereiniteit heet hangijzer
Opvallende nieuwkomer in het nationale debat is het thema digitale autonomie & soevereiniteit. Hierover schreven we eerder al een serie van drie explainers, en de roep om verstandige en duidelijke keuzes hierover was ook onderdeel van ons manifest. Wat echter opvalt bij het doorlezen van de partijprogramma’s is dat dit soms ook doorslaat naar protectionisme, en de gewenste investeringen niet aansluiten bij de bredere digitale ambities. Alhoewel de visies van onze leden hierop uiteenlopen, kunnen wij zeker ook vaststellen dat er in Nederland een wens en noodzaak is tot meer grip en meer autonomie. Tegelijkertijd is het voor de economie en overheid minstens zo belangrijk om door te kunnen functioneren, en dat nieuwe, Europese alternatieven op hetzelfde niveau brengen als de leidende technologie in de markt nog veel tijd en investering gaat kosten. Op die vlakken zien we veel reden tot zorg.
Wat te verwachten van een nieuw kabinet
Gezien de relatieve stabiliteit in de Peilingwijzer de afgelopen 2 maanden, lijkt het aannemelijk dat een nieuwe coalitie tenminste zal bestaan uit een combinatie van 3 partijen uit de lijst CDA, GroenLinks/PvdA, VVD, D66, JA21 mogelijk aangevuld met kleinere partijen. Uit deze partijen zien we op digitalisering met name goede scores van VVD, CDA en D66, terwijl GroenLinks/PvdA vooral neutrale scores kent en JA21 een veel negatiever beeld. Het is nooit volledig te voorspellen hoe de laatste 2 weken van de campagne zullen verlopen, maar wij denken dat een nieuw kabinet op basis van deze partijen een goede kans heeft enkele ambitieuze stappen te gaan zetten voor de digitale economie. De PVV is uitgesloten door CDA en VVD, waardoor een kabinet met hen onmogelijk lijkt.
Verantwoording
De basis voor onze beoordeling vormde uiteraard ons verkiezingsmanifest. De 5 thema’s uit het manifest zijn echter te breed om zich op één beoordeling te laten vangen. Hiertoe hebben we de beoordelingen gedaan langs de lijn van portefeuilles die belangrijk zijn in onze vereniging: innovatie, EU-wetgeving, AI, bestuur, onderwijs, arbeidsmarkt, digitale autonomie, cybersecurity, digitale infrastructuur, digitale overheid, duurzaamheid en zorg. Voor ieder thema kan je terugvinden welke passages uit partijprogramma’s we daarover hebben gevonden, en hoe we deze vervolgens beoordeeld hebben. Hierbij hebben we in beginsel alleen de partijen meegenomen die 5 of meer zetels haalden in de Peilingwijzer, waarnaast we NSC hebben meegenomen als zittende regeringspartij, en ChristenUnie en Volt omdat zij al jaren een relevante rol spelen op digitale thema’s. Lees onze onderbouwing in het volledige overzicht.
Het laatste nieuws
Nieuwe manager grootzakelijk bij NLdigital: Jochem de Groot start als hoofd Beleid & Public Affairs
NLdigital lanceert NLdigital Voorwaarden 2025
Staatssecretaris en wethouder trappen uitgifte overheidslaptops af om digitale kloof te verkleinen
Onderzoek Ipsos I&O: meeste kiezers zien sterke digitale economie als sleutel tot toekomst Nederland
