Digitalisering en de arbeidsmarkt: Kansen, maar wel actie vereist
Digitalisering van de arbeidsmarkt betekent dat banen veranderen en dat een aantal beroepen verdwijnt. Door dezelfde digitalisering wordt het echter mogelijk om relatief makkelijk de overstap te maken naar ander werk, met behoud of zelfs toename van salaris. Dat blijkt uit het arbeidsmarktonderzoek dat Nederland ICT met partners heeft uitgevoerd. Om de overstap naar ander werk mogelijk te maken, moeten werknemers zich wel (kunnen) blijven ontwikkelen. Daarvoor moeten overheid, onderwijs en sociale partners nú in actie komen: een leven lang ontwikkelen moet de norm worden.
Het arbeidsmarktonderzoek is uitgevoerd door CentERdata en Berenschot op initiatief van opleidingsfonds Arbeidsmarkt ICT (CA-ICT), Nederland ICT, het CIO Platform Nederland en de topsectoren Energie, Chemie, Life Sciences & Health en HTSM. Woensdag 3 juli werd het onderzoeksrapport overhandigd aan SER-voorzitter Mariëtte Hamer door onze directeur Lotte de Bruijn.
Digitale transformatie vraagt om andere vaardigheden
Nederland bevindt zich midden in de digitale revolutie. Deze revolutie raakt de arbeidsmarkt op alle fronten en heeft grote gevolgen voor de gevraagde vaardigheden en kennis. Uiteraard is dit gegeven relevant voor de studenten van dit moment: hun curriculum moet up-to-date zijn. In dit onderzoek is echter bewust ingegaan op de impact van digitalisering voor de huidige beroepsbevolking.
Arbeidsmarkt breekt open: verschillen tussen sectoren en beroepen verdwijnen
Digitalisering zet alle sectoren onder druk. De behoefte aan ICT-specialisten groeit, in het bijzonder in de topsectoren Energie, Chemie, Life Sciences & Health en HTSM. Tegelijkertijd neemt de vraag naar de juiste (digitale) competenties toe bij vrijwel alle functies. Een gevolg hiervan is dat de verschillen in functiekenmerken en -vereisten tussen beroepen afnemen. Dit maakt de arbeidsmarkt meer dynamisch, omdat overstappen naar andere beroepen in andere sectoren eenvoudiger wordt.
Zonder Leven Lang Ontwikkelen ontstaat afnemend werkperspectief
De overstapkansen die de onderzoeken laten zien zijn bijzonder relevant voor de mensen die vrezen in de toekomst hun baan te verliezen. Het is voor hen noodzakelijk om bij te leren op specifieke competenties die in de vorige functie niet vereist waren, maar in de nieuwe wel. Dit ‘Leven Lang Ontwikkelen’ moet nu de norm worden. Dit vraagt een cultuuromslag in bedrijven en in het onderwijs, en om een actieve houding van werkenden. Een Leven Lang Ontwikkelen moet de komende jaren in het teken staan van het investeren in digitale competenties en soft skills.
Drie praktijkvoorbeelden
Dat Leven Lang Ontwikkelen het mogelijk maakt om over te stappen naar nieuwe functies, bewijzen enkele bestaande initiatieven. Zo maakt bijvoorbeeld Make It Work het al mogelijk dat werknemers zich blijven ontwikkelen. Angela Iuliano, Dennis Kijzerwaard en Floris van Andel hebben zich via zo’n initiatief succesvol laten omscholen naar ander werk in een andere sector. Lees hier hun ervaringsverhalen. Angela Iuliano heeft de opleiding tot Gecertificeerd Agile Testmanager gevolgd. “Binnen mijn werk als recruiter in de zorg kreeg ik steeds vaker te maken met IT-projecten waardoor mijn enthousiasme voor dit vakgebied is ontstaan. De tech kant van HR, zoals het digitaliseren van processen, het maken van functieanalyses en de bijbehorende data analyse, trokken mij altijd al het meest. Dit was het begin van mijn zoektocht naar een passende IT-functie.” Dennis Kijzerwaard heeft onlangs een succesvolle overstap gemaakt tussen beroepen. Hij was actuarieel analist bij Achmea en maakte de overstap tot business analist bij UWV. Deze twee beroepen bleken dicht bij elkaar te liggen, waardoor enkel een omscholing op specifieke skills nodig was. Kijzerwaard: “In 2018 kreeg ik het bericht dat ik boventallig zou worden. Voor mij was dit hét moment om te bedenken of ik in hetzelfde beroep wilde blijven, of een andere weg wilde inslaan. In gesprekken met data analisten ontdekte ik welke andere vaardigheden en kennis ik nodig had. Die heb ik inmiddels via het Make It Work programma opgedaan, en begin juli start ik met de inwerkperiode in mijn nieuwe baan. Voor mij is het een leerzame periode geweest en ik ben trots dat ik nu in een nieuwe functie aan de slag kan.” Floris van Andel maakte via Make It Work een carrièreswitch: “Afgelopen jaren heb ik gewerkt in de supermarktwereld. Dagelijks hield ik mij bezig met leidinggeven, visie ontwikkelen, planning, operatie en personeelszaken. Nadat ik heb gemerkt dat ik meer energie nodig had om mijn werkzaamheden te vervullen dan dat het mij energie opleverde, besloot ik dat ik wilde zoeken naar ander werk. Meer dan eens kwam het beroep als software engineer omhoog, maar ik merkte dat ik afhaakte als ik naar de functieprofielen keek, ik had immers een opleiding aan de Hogere Hotelschool en wist nauwelijks iets van programmeren. Via Make It Work kan ik in een paar maanden tóch die vaardigheden opdoen. Nu bijna aan het einde van de eerste 5 maanden merk ik dat mijn motivatie enorm is en dat ik echt heel erg leuk vind. Ik kan niet wachten om aan de slag te gaan in mijn nieuwe functie in een nieuwe sector.”
Werkgroep Onderwijs
Onder leiding van bestuurslid Michiel van Vlimmeren komt de Werkgroep Onderwijs periodiek bij elkaar om concrete stappen te zetten voor een betere match tussen onderwijs en arbeidsmarkt en het verhogen van de digitale geletterdheid. Zo gaat René Speelman deze week mee met een studiereis naar Denemarken, en wordt ingezet op het opschalen van succesvolle scholingsinitiatieven vanuit de arbeidsmarkt. Wil je ook bijdragen? Meld je dan voor deze werkgroep aan bij Jelmer Schreuder.
Het laatste nieuws
Beveiliging, hacks en verzekeringen: lessen uit de praktijk
NLdigital stuurt inbreng digitale sector aan informateurs
NLdigital en overheid starten dialoog over soevereine cloud voor Nederland
ABRO: Nieuwe beveiligingseisen voor leveranciers aan Rijksoverheid en Politie
