Wat betekent de verkiezingsuitslag voor de digitale sector?
Nu de verkiezingsuitslag op hoofdlijnen vastgesteld is, kunnen we voorzichtig mogelijke coalities in kaart gaan brengen. We kijken naar reële coalities op basis van de uitslag, wat partijen eerder zelf uitgesproken hebben, en ook zetelaantallen in de Eerste Kamer. Met behulp van onze analyse van de verkiezingsprogramma’s kijken we ook vooruit naar wat deze coalities zullen betekenen voor de digitale sector. Met VNO-NCW en MKB-Nederland delen wij in ieder geval de visie dat de politiek geen tijd te verliezen heeft en nú werk moet maken van een stabiel en daadkrachtig kabinet.
Welke coalities zijn mogelijk?
Spil hierin zijn de uitsluitingen. De PVV is glashard uitgesloten door D66, CDA en de VVD. Tegelijk heeft de VVD ook herhaaldelijk gezegd een coalitie met Groenlinks-PvdA zeer onwenselijk te vinden, maar dit nooit definitief uitgesloten. Dit laat grofweg de volgende opties over:
- De D66 (26) voorkeur om samen met VVD (23), GLPvdA (20) en CDA (18) komt met 86 zetels in de Tweede Kamer, ruim meer dan de 76 zetels nodig voor een meerderheid. In de Eerste Kamer komt deze coalitie aan 35 zetels, waarmee ze net onder de benodigde 38 zit voor een meerderheid in de senaat. Complicerende factor hierin is wel de semi-uitsluiting van VVD ten opzichte van GLPvdA.
- De VVD (23) voorkeur om te regeren met D66 (26), CDA (18) en JA21 (9) komt met 75 net niet aan een meerderheid in de Tweede Kamer, maar zou bij verschuiving van een restzetel wel precies aan de benodigde 76 zetels kunnen komen. In de Eerste Kamer komt deze combinatie echter niet verder dan 24 zetels, wat voor nieuwe wetten zeer problematisch kan zijn. Complicerende factor is dat D66 en JA21 inhoudelijk zeer ver uit elkaar liggen, hoewel ze elkaar nooit hebben uitgesloten.
- Coalities met de PVV (26) en partijen die hen niet uitgesloten hebben komt in de Tweede Kamer met JA21 (9), FvD (7), BBB (4) en SGP (3) bijvoorbeeld al niet verder dan 49 zetels. Ook in de Eerste Kamer komt deze variant niet verder dan 25 zetels. Daarmee lijken deze opties ons niet realistisch, behalve als één van de partijen die de PVV eerder uitsloot dat standpunt laat varen.
Voor dit moment laten we minderheidscoalities ook nog buiten beschouwing. Maar opties hiervoor zullen waarschijnlijk bestaan uit een combinatie van D66, VVD, CDA en GLPvdA die we hieronder behandelen. Voor nu zien we slechts de twee voorkeursopties van D66 en VVD als reëel, al dan niet aangevuld met een extra partij in het geval van de VVD-voorkeur.
De D66-voorkeur (D66, VVD, GLPvdA, CDA)
Deze coalitie biedt grote kansen voor wat betreft bereidheid tot investeren in de digitale sector in het algemeen, en in AI specifiek. Daarnaast zien we op onderwijs, arbeidsmarkt, infrastructuur, duurzaamheid en zorg voornamelijk goede voortekenen. Zorgen zijn er over digitale autonomie, waarbij we vrezen dat deze kan doorslaan naar protectionisme. En op het vlak van cybersecurity scoorde niemand goed, met Groenlinks-PvdA en CDA zelfs slecht in onze analyse van de verkiezingsprogramma’s.
De VVD-voorkeur (D66, VVD, CDA, JA21… en nog een partij?)
In de constellatie met JA21 verandert het beeld. Hier valt vooral op dat JA21 een veel minder positieve beoordeling haalde in onze analyse dan de andere partijen, die in deze samenstelling natuurlijk voor 3 van de 4 nog hetzelfde zijn. Onderwerpen waarvan het standpunt van JA21 ons zorgen baren zijn onderwijs, governance en infrastructuur. Digitale autonomie is bij deze constellatie een grotere zorg, omdat zowel D66 als JA21 in onze analyse daar slecht op scoorde.
Blik vooruit
De verwachting is dat op zeer korte termijn (volgende week) een verkenner aangesteld wordt. Deze moet de haalbaarheid van de verschillende coalitiemogelijkheden verder gaan onderzoeken. Het rapport van deze verkenner zal aangeboden worden aan de Tweede Kamer, die erover zal debatteren en een informateur zal aanstellen. Het volledige proces en het voorbeeld uit 2023 staan uitgebreid beschreven op de website van de Tweede Kamer.
NLdigital volgt dit proces uiteraard op de voet. Op basis van ons Verkiezingsmanifest en met inbreng van leden zullen wij ook een brief sturen aan de informateur en onderhandelende partijen.
Het laatste nieuws
Beveiliging, hacks en verzekeringen: lessen uit de praktijk
NLdigital stuurt inbreng digitale sector aan informateurs
NLdigital en overheid starten dialoog over soevereine cloud voor Nederland
ABRO: Nieuwe beveiligingseisen voor leveranciers aan Rijksoverheid en Politie
