Hoe digitaal zijn de Provinciale Statenverkiezingen?
Wat mogen we op digitaal vlak van partijen in de regio verwachten? Wat zeggen de provinciale politieke partijen in hun programma’s over digitalisering? NLdigital legde de programma’s van de grootste partijen per provincie langs de meetlat in de Verkiezingsmatrix Digitalisering 2023. We beoordeelden de programma’s op aandacht voor digitalisering, arbeidsmarkt en regionale economie.
Noord
Wat zeggen de programma’s in Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel over digitalisering? Bekijk onze analyse:
Klik op afbeelding voor grote weergave
Klik op afbeelding voor grote weergave
Klik op afbeelding voor grote weergave
Klik op afbeelding voor grote weergave
Zuid
We vervolgen onze analyse met de zuidelijke provincies Gelderland, Noord-Brabant, Limburg en Zeeland. Wat zeggen hun programma’s over digitalisering?Bekijk onze analyse:
Klik op afbeelding voor grote weergave
Klik op afbeelding voor grote weergave
Klik op afbeelding voor grote weergave
Klik op afbeelding voor grote weergave
Midden
We sluiten af met de laatste vier provincies: Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland. Wat zeggen hun programma’s over digitalisering? Bekijk onze analyse:
Klik op afbeelding voor grote weergave
Klik op afbeelding voor grote weergave
Klik op afbeelding voor grote weergave
Klik op afbeelding voor grote weergave
Beoordelingen op belangrijkste punten
Friesland
CDA:
Digitaal / ICT: Digitale infrastructuur op p17: “En die bereikbaarheid geldt in dit digitale tijdperk ook zeker voor digitale infrastructuur zoals door glasvezelverbindingen.” Digitaal wordt ook benoemd als kans voor betere dienstverlening (p17). Ze streven bovendien naar “ICT/robotica vanaf de basisschool”. Uitstekende aandacht voor digitaal/ICT.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Om- en bijscholing: “Projecten in relatie tot arbeidsmarkt en ontwikkeling staan in het teken van ‘leven lang ontwikkelen’.” (p13) Ook aandacht voor digitaal/ICT vanaf basisonderwijs. We missen aandacht voor tekort sectoren in het algemeen en ICT in het bijzonder. Blijft daarom steken op een voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk economie vanaf p12. Aandacht voor mkb en brede aandacht voor bedrijvigheid. Weinig specifiek voor digitaal/ICT, maar alsnog beoordelen we deze als een ruim voldoende.
GL:
Digitaal / ICT: P29: “Investeert in het digitale netwerk voor onderwijs, organisaties en ondernemers, waar ook de hele mienskip van profiteert.” Paragraaf digitale samenleving vanaf p39, met o.a. digitale infrastructuur en plannen voor digitale kennisontwikkeling en vaardigheden. (p39-40) Uitstekende aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Economische paragraaf gaat grotendeels over onderwijs p29. Digitaal wordt hier wel alleen als hulpmiddel benoemd. Geen aandacht voor arbeidsmarkttekorten. We beoordelen dit als net aan voldoende.
Regionale economie: Vanaf p29 een paragraaf hierover, maar die gaat vooral over onderwijs. We missen aandacht voor bedrijvigheid, en ook voor mkb. Daarom onvoldoende.
PvdA:
Digitaal / ICT: Digitaal alleen voor participatie (p4), ICT onbenoemd. Onvoldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Geen aandacht voor krapte arbeidsmarkt en geen aandacht voor om- en bijscholing. Ze geven voor onderwijs enerzijds aan graag te willen samenwerken met bedrijfsleven (p20), maar anderzijds lijken ze ook te suggereren dat banen moeten worden aangepast op opleidingen i.p.v. andersom: “Daarnaast vinden we dat er meer aanbod moet komen voor werk in verschillende sectoren, zodat het werk beter aansluit op de opleidingen die we hier hebben en er mogelijkheden zijn die bij je passen.” (p20) Al met al onvoldoende.
Regionale economie: Het woord economie komt niet voor in dit programma. Er wordt in de context van onderwijs wel samenwerking gezocht met “lokale en regionale ondernemers”, wat we als enige mkb-aandacht zouden kunnen lezen. Maar er is praktisch geen aandacht voor bedrijvigheid en regionale economie in dit programma.
FNP:
Digitaal / ICT: Niets over digitaal of ICT.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Aandacht voor arbeidsmarktkrapte (p21). De aandacht voor praktijkonderwijs waarderen we ook. Maar te weinig uitwerking en geen aandacht voor digitaal/ICT, net aan een voldoende.
Regionale economie: Er is een hoofdstuk economie vanaf p21. Maar hier zit geen uitwerking in voor bedrijvigheid, ook mkb wordt alleen benoemd, maar krijgt weinig aandacht. Daardoor onvoldoende.
VVD:
Digitaal / ICT: Er is een korte maar zeer sterke paragraaf digitalisering: “Digitalisering gaat in deze toekomst sowieso een grote rol spelen. Het is essentieel dat in onze provincie iedereen de beschikking heeft over betrouwbaar en supersnel internet. We vinden het belangrijk dat onze inwoners digitaal vaardig zijn en dat onze jongeren dit op en top in de vingers hebben. We willen ondernemers stimuleren om de slag naar ‘digitaal’ te maken. Dit brengt nieuwe (soorten) werkgelegenheid en vergroot de afzetmarkt voor onze ondernemers.” (p24) Aandacht voor digitale infrastructuur, digitale vaardigheden en digitalisering mkb. Dit verdient een uitstekend.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Het arbeidsmarkttekort komt aan bod en ook mismatch van onderwijs en arbeidsmarkt (p19). Om- en bijscholing is benoemd als inzet (p19). Aandacht voor nieuwe bedrijvigheid en veranderende banen, inclusief vraag wat in de toekomst nodig is (p23). In combinatie met de daaropvolgende paragraaf digitalisering kunnen we dit als zeer goed beoordelen.
Regionale economie: Aandacht voor vestigingsklimaat, start-ups en scale-ups, digitalisering mkb en digitale infrastructuur. Ook hier een uitstekend.
Groningen
CDA:
Digitaal / ICT: Digitaal alleen benoemd in kantlijn van zorg (p11) en toegankelijkheid (p7). ICT niet benoemd. We beoordelen dit als geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: “Daar waar de provincie kennisinstellingen ondersteunt, doet zij dit ten behoeve van het MKB.” (p17) Ook oog voor publiek-privaat samenwerken. (p15, 17) Aandacht voor om- en bijscholing (p15). Uiteindelijk missen we aandacht voor arbeidsmarkttekorten en voor extreme uitdaging ICT, daarom onvoldoende.
Regionale economie: “Wij willen een provincie die ervoor zorgt dat er een goed klimaat is voor bestaande en beginnende ondernemers. Wij leggen daarbij het accent op het MKB en op de land- en tuinbouw met daarbinnen het familiebedrijf, want juist deze groep vormt de ruggengraat van onze regionale economie.” (p17) Het is allemaal zeer specifieke aandacht voor mkb en bedrijvigheid, niets met betrekking tot ICT/digitaal. Daarom onvoldoende.
GL:
Digitaal / ICT: Geen aandacht voor ICT of digitaal.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Enige aandacht voor om- en bijscholing (p26). Publiek-private samenwerking komt langs voor onderwijs (p5, 26). Er is aandacht voor tekort technisch personeel, maar onduidelijk of hiermee ook ICT bedoeld wordt. (p26) Uiteindelijk onvoldoende door dit laatste.
Regionale economie: Wil bedrijven helpen verduurzamen (p26). Heeft visie op aantrekken typen bedrijven die gezamenlijk kunnen optrekken (p26). Mkb aandacht ontbreekt. Uiteindelijk is de aandacht voor dit thema beperkt, daarom onvoldoende.
PvdA:
Digitaal / ICT: Digitaal en ICT komen niet voor.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Arbeidsmarkttekort wordt benoemd, maar ICT niet. Duaal opleiden wordt als kans benoemd. (p7) Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt alleen benoemd in context energietransitie, idem voor om- en bijscholing. (p12) Dit is onvoldoende aandacht voor dit thema.
Regionale economie: Hoofdstuk 5 vanaf p15 hierover. Maar inzet is zeer specifiek, en gaat niet over ICT of digitaal. Ook geen algemene inzet op mkb en bedrijvigheid. Daarom onvoldoende.
GB:
Digitaal / ICT: Nauwelijks, maar wens goede digitale infrastructuur wordt benoemd op p15. Daarom alsnog net een voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Geen oog voor arbeidsmarkttekorten. Kans publiek-privaat samenwerking onderwijs wordt benoemd op p10. We beoordelen dit als onvoldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk 4 vanaf p10 over dit onderwerp. Er is oog voor vestigingsklimaat, alhoewel men ervan uit lijkt te gaan dat er een arbeidsmarktoverschot i.p.v. tekort is. Belang digitale infra komt aan bod (p15), maar gaat verder vooral over lokale bedrijven voorrang geven op overheidsopdrachten. Het blijft hierdoor te beperkt en daarom onvoldoende.
VVD:
Digitaal / ICT: Digitalisering heeft een eigen paragraaf (p7) met aandacht voor data, digitale geletterdheid, cybersecurity, privacy en het koesteren van de ICT-sector. Dit verdient een uitstekend.
Arbeidsmarkt / onderwijs: P5: “De provincie kan de economie verder stimuleren door ondernemers, kennis- en onderzoeksinstellingen, maatschappelijke organisaties en de overheid met elkaar te verbinden. Bijvoorbeeld door samen te werken met partijen als Groningen Seaports en de Economic Board Groningen. Een bloeiende economie heeft goed geschoolde en vaardige mensen nodig en biedt Groningers de mogelijkheid zich te ontwikkelen. De provincie zorgt ook voor de verbinding tussen bedrijfsleven en basisscholen, MBO, HBO en de Rijksuniversiteit Groningen. Daarbij houdt de provincie een scherp oog voor de aansluiting van het beroepsonderwijs op de beroepspraktijk en de behoeften van de arbeidsmarkt.” Bovenstaande is een goede richting, maar we missen aandacht voor arbeidsmarkttekort en leven lang ontwikkelen en blijft daardoor steken op voldoende.
Regionale economie: Een paragraaf hierover op pagina 5. Directe aandacht voor het mkb, inclusief start-ups en scale-ups, waarbij ICT nog specifiek benoemd is. Ook het vestigingsklimaat komt aan bod. In combinatie met de digitaliseringparagraaf krijgt ook deze een uitstekend.
Drenthe
CDA:
Digitaal / ICT: P27/28 heeft een paragraaf met titel ‘Digitale Infrastructuur’: “De economie en de samenleving zijn tegenwoordig volledig afhankelijk van ICT. Voor goede ICT is snel internet een voorwaarde. Door particulier initiatief en de inzet van vrijwilligers zijn de afgelopen periode op dit terrein forse stappen gezet. Vrijwel geheel Drenthe is voorzien van een glasvezelnetwerk. Waar nog steeds geen snelle internetverbindingen zijn aangelegd, dient de provincie een aanjagersrol te houden in de aanleg van deze verbindingen. Initiatieven zoals de zogenaamde IT-hubs versterken de Drentse digitale infrastructuur nog verder. Dit blijft van belang en wordt wat ons betreft de komende tijd geïntensiveerd.” Goede aandacht voor belang digitaal/ICT en infrastructuur in het bijzonder.
Arbeidsmarkt / onderwijs: P28 paragraaf ‘Onderwijs’: “Onderwijs is van belang voor de persoonlijke ontplooiing van mensen en voor hun kansen op de arbeidsmarkt. Daarnaast zijn goed opgeleide mensen een voorwaarde voor het goed functioneren van onze bedrijven en instellingen. Het is cruciaal dat ons onderwijsaanbod aansluit bij de vraag die er is vanuit de arbeidsmarkt, ook om jonge generaties te behouden voor Drenthe. Het CDA ziet een belangrijke rol voor de provincie als verbinder tussen het onderwijs, met name het beroeps- of technisch onderwijs, en de arbeidsmarkt. Ook voor ‘nieuwe Drenten’, zowel vluchteling als asielzoeker of statushouder geldt dat iedereen die in Drenthe woont, mee moet kunnen doen op de arbeidsmarkt.” Goede richting, we missen hier wel aandacht voor digitale beroepen, digitale vaardigheden en om-/bijscholing. Voldoende.
Regionale economie: Er is een hoofdstuk economie op pagina 18. Benoemt o.a. duurzaamheid, mkb, publiek-private samenwerkingen en ondernemingsklimaat. Maar we missen hier aandacht voor zaken als digitale innovatie en digitalisering mkb. Daarom een voldoende.
GL:
Digitaal / ICT: Geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Onder het kopje zorg staat krapte arbeidsmarkt benoemd. Voor onderwijs is technisch onderwijs benoemd voor energietransitie. Al met al geen aandacht voor digitale beroepen, digitale vaardigheden en om-/bijscholing.
Regionale economie: Alleen aandacht voor economie voor wat betreft circulariteit. Geen visie op digitale bedrijvigheid en vestigingsklimaat.
PvdA:
Digitaal / ICT: Aandacht voor digitale vaardigheden (P8), digitale infrastructuur onderwijs (P8) en digitale toegankelijkheid (P6,7,12). We beoordelen dit als goede aandacht voor digitaal.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Krapte arbeidsmarkt uitgewerkt, aandacht voor omscholing (P9). Ook in regionale context met buurlanden (P24). Maar we missen aandacht voor digitale beroepen, digitale vaardigheden en om-/bijscholing. Voldoende.
Regionale economie: Er is aandacht voor o.a. belang van mobiliteit voor economie, en gewijzigde omstandigheden door o.a. corona, schaarse grondstoffen en oorlog. Maar geen aandacht voor b.v. mkb of digitalisering. Daarom onvoldoende.
PVV:
Digitaal / ICT: Geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Werkgelegenheid benoemd, maar alleen voor overheid en agrarisch: onvoldoende. Onderwijs wel benoemd dat het vakonderwijs aansluit op de marktvraag: te weinig uitgewerkt.
Regionale economie: Alleen maar aandacht voor agrarische belangen en mobiliteit: onvoldoende.
VVD:
Digitaal / ICT: P10 paragraaf ‘Digitalisering’: “De fysieke en digitale wereld raken steeds meer met elkaar vervlochten, ook in Drenthe. Digitalisering is veelomvattend en biedt kansen en mogelijkheden, maar is ook steeds meer een randvoorwaarde geworden in het dagelijks leven. De VVD zet stevig in op de transitie van analoog naar digitaal, op het gebruik van data en de toepassing van digitale technologieën. De uitvoering van de Digitaliseringsagenda Drenthe Digitaal dient veel aandacht te krijgen bij de provincie. Het gaat aan de ene kant om het op orde brengen van basisvoorwaarden zoals de beschikbaarheid van snel internet voor iedereen en digitale loketten bij de overheid. Daarnaast gaat het om het stimuleren van het benutten van digitale mogelijkheden bij het MKB, de industrie, het onderwijs, de zorg, de landbouw, mobiliteit en logistiek, energie en in de leefomgeving. Op verschillende plaatsen in dit verkiezingsprogramma geven we hier voorbeelden van.” Verderop ook aandacht voor de ‘digitale snelweg’, voor 5G, en meer. Zeer volledig stuk: uitstekend.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Hoofdstuk 8 is gewijd aan onderwijs en arbeidsmarkt en gaat in op mismatch ertussen. Gaat ook in op arbeidsmarkttekorten en op om- en bijscholing. Hierbij geen aandacht voor ICT, maar een zeer ruime voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk 2 is gewijd aan de economie. Onder andere aandacht voor digitale infrastructuur, publiek-privaat samenwerken, het mkb, de hubs voor IT en Tech worden benoemd om verder te groeien. Ook hier een uitstekend.
Overijssel
CDA:
Digitaal / ICT: Ondersteunen mkb bij digitalisering (p18, 28). Benoemen ICT ook als belangrijke sector mbk-bedrijven in provincie en tekort arbeidsmarkt (p18).
Arbeidsmarkt / onderwijs: Arbeidsmarkttekort krijgt aandacht, en het tekort aan ICT’ers wordt benoemd: “nieuwe initiatieven om het tekort aan personeel in de zorg, ICT en techniek op te lossen” (p17). Aandacht voor publiek-privaat samenwerken en om- en bijscholing (p17). We beoordelen deze aandacht als zeer goed.
Regionale economie: Mkb: “van Overijssel de meest MKB-vriendelijke provincie van Nederland maken.” (p16) Ondersteunen mkb bij digitalisering (p18, 28). Kopje Vestigingsklimaat op p16 met belangrijke aandachtsgebieden, vergeten helaas digitale infrastructuur. En aandacht voor start-ups en scale-ups. Alhoewel we de koppeling naar digitaal missen, beoordelen we dit als goed.
GL:
Digitaal / ICT: Zeer veel aandacht voor digitalisering in het hoofdstuk bestuur en (open) informatie (p27). Onder andere voor digitale vaardigheden en infra, “GroenLinks is voorstander van een weloverwogen inzet van slimme systemen en een betrouwbare en veilige digitale infrastructuur.” Alhoewel we vraagtekens zetten of ze de provincie niet een landelijke taak laten overnemen in relatie tot cybersecuritymeldingen, de uitgebreide aandacht voor digitalisering kunnen we zeer waarderen.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Aandacht voor grote arbeidsmarkttekorten (p22). Maar alleen aandacht voor onderwijs in relatie tot de groene transitie. De digitale transitie wordt op dit thema vergeten. Onvoldoende.
Regionale economie: Alhoewel we de steun voor ondernemers op verduurzaming waarderen, is er verder geen aandacht voor de voorwaarden van ondernemen en regionale economie daarbuiten. Er staat een hoopvolle zin tussen, maar die wordt niet uitgewerkt: “Onze economie bouwen we [..] Op het midden- en kleinbedrijf (MKB), startups, digitalisering, kennis en groene innovatie.” Onvoldoende.
PvdA:
Digitaal / ICT: Digitale vaardigheden (p5), digitale bereikbaarheid (p8). En wijze waarop provincie communiceert (p49). We beoordelen dit als zeer goed.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Economie en arbeid vanaf p33. Mooie aandacht voor ondersteuning bedrijven bij aannemen mensen met afstand tot arbeidsmarkt (p34). Digitaal wordt hier niet benoemd, mogelijk als onderdeel van TechniekPact gezien, maar blijkt in praktijk vaak tegen te vallen. Benoemen leven-lang-ontwikkelen (p35). Door gebrek aan link met digitaal komt dit niet verder dan een voldoende, maar wel een dikke.
Regionale economie: Economie en arbeid vanaf p33. We zien aandacht voor vestigingsklimaat en ondersteuning bedrijven bij eigen prioriteiten. Helaas missen we overtuigde zinnen hoe vestigingsklimaat en mkb ondersteund kunnen worden om banen te creëren. Een krappe voldoende.
PVV:
Digitaal / ICT: Geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Geen aandacht.
Regionale economie: Geen aandacht.
VVD:
Digitaal / ICT: Benoemt rol digitalisering in veranderingen arbeidsmarkt, en belang ‘digitale bereikbaarheid’. Maar het laatste lijkt over reisinformatie te gaan, niet over digitale infrastructuur. Als zodanig kunnen we dit niet anders dan onvoldoende beoordelen.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Economie en arbeidsmarkt vanaf p9. Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt krijgt aandacht, evenals publiek-privaat samenwerken aan onderwijs. We beoordelen dit als een voldoende.
Regionale economie: Economie en arbeidsmarkt vanaf p9. Aandacht voor mkb, start-ups en vestigingsklimaat. We beoordelen dit als een voldoende.
Gelderland
CDA:
Digitaal / ICT: “blijven inzetten op het terugdringen van laaggeletterdheid en het doen toenemen van digitale vaardigheden van een ieder.” (p6)
“de digitale infrastructuur. Wij zien dat de ontwikkeling van snel internet in onze provincie vertraagd. Voor ondernemers en inwoners is het van groot belang dat iedereen in de hele provincie toegang heeft tot snel internet. Wij willen dat de provincie in kaart gaat brengen wat de huidige stand van zaken is en een plan komt hoe iedere inwoner en ondernemer in 2025 snel internet heeft;” (p21)
Naast digitale infra en vaardigheden ook digitale dienstverlening benoemd (p27), dit krijgt een uitstekend.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Hoofdstuk 4 vanaf p21 gaat hierover. Arbeidsmarktkrapte wordt benoemd (p21-22). Doelstelling: “nieuwe initiatieven om tot oplossingen voor het te kort aan personeel in zorg, ICT en techniek (financieel) ondersteunen;” (p22)
Er is ook aandacht voor afstemming onderwijs op economie en arbeidsmarktaanvraag (p22).
We missen om- en bijscholing, maar al met al verdient dit een zeer goed.
Regionale economie: Hoofdstuk 4 vanaf p21 gaat hierover. Mkb is benoemd als inzet. Er is ook zeer positieve aandacht voor het wegnemen van obstakels voor bedrijvigheid. En digitale infrastructuur krijgt prioriteit. Aan de andere kant zien we ook grote datacentra afgewezen worden, en is de suggestie dat er geen ruimte is voor nieuwe bedrijvigheid: “daarom niet actief inzetten op het werven van meer bedrijven, maar wil vooral het huidige potentieel beter benutten en inzetten op innovatie en robotisering;” Door die laatste twee zaken blijft deze categorie bij een ruim voldoende.
GL:
Digitaal / ICT: Digitalisering bij ongeletterdheid (p6), digitale participatie (p24). “Inwoners zijn minder zelfredzaam, vaker laaggeletterd en minder digitaal vaardig.” (p48) Digitaal ontsluiten cultuur (46, 50). “Bij ICT-aanbestedingen spelen de kwaliteitsnormen, privacy-standaarden, open-source-software en duurzaamheid een leidende rol naast de kosten.” (p2) Er is aandacht voor digitaal/ICT, maar vooral als hinder en mist een visie.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Geen oog voor arbeidsmarkttekorten. Om- en bijscholing alleen voor energietransitie. Uiteindelijk beoordelen we dit als geen aandacht.
Regionale economie: Hoofdstuk vanaf p17. Keert zich tegen datacentra: “Zo wordt voorkomen dat grote distributie- en datacentra met beperkte werkgelegenheid zich vestigen.” (p17) Wil bedrijven helpen circulair te worden (p20). Er is geen echte aandacht voor mkb, of een visie op bedrijvigheid. We beoordelen dit onvoldoende.
PvdA:
Digitaal / ICT: Digitaal komt slechts één keer voor in de wens voor een eenvoudig bereikbare provincie. ICT komt niet voor. We beoordelen dit als geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Wel aandacht voor arbeidsmarkttekort, maar niet voor het tekort van ICT (p11). Er is aandacht voor techniek, maar onduidelijk of ICT/digitaal hiertoe gerekend wordt. (p11-12) Onder de streep onvoldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk p13-14. Mkb blijft onbenoemd, veel wensen over vormen van werk genoemd maar geen oog voor bedrijvigheid. Uiteindelijk zien wij hier geen aandacht op dit thema.
D66:
Digitaal / ICT: Digitalisering mkb (p14) en hulp minder digitaal vaardigen bij bibliotheken (p15). Helaas alleen oog voor mensen en bedrijven die nog niet meekomen, geen oog voor noodzaak digitaal onderwijs kinderen en digitale infrastructuur. Blijft hierdoor een voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Oog voor tekorten op arbeidsmarkt ICT: “De Gelderse arbeidsmarkt kent toenemende tekorten in de zorg, techniek, ICT, bouw, onderwijs en transport & logistiek.” (p15) Leven lang ontwikkelen als cruciaal benoemd (p15). Samenwerking publiek-privaat als oplossing mismatch onderwijs-arbeidsmarkt en vraagt hierop nieuw beleid (p15). We beoordelen dit onder de streep als uitstekend.
Regionale economie: Digitalisering mkb (p14). Wil bedrijven steunen bij verduurzaming (p14). Blijft steken op een voldoende.
VVD:
Digitaal / ICT:
“Belangrijke problemen: hoe komen we bij groei aan nieuw technisch personeel, hoe gaan we veilig digitaliseren en hoe worden we minder afhankelijk van grondstoffen (circulair).” (p12)
Digitale economie: “De digitale economie is een wezenlijk deel van de economie van de toekomst. Zo zal de aanwezigheid van state-of-the-art digitale snelweg cruciaal zijn voor de economische positie van Gelderland. Een ander aspect van de digitale economie zijn de ICT-bedrijven, die zich ten behoeve van de mensen en bedrijven in Gelderland richten op het wonen, werken en reizen, en op het terrein van de economische speerpunten Food, Health, Energy, en Logistics. Deze bedrijven willen we -waar mogelijk- zoveel mogelijk de ruimte geven zich te ontplooien.” (p13)
“De provincie beschikt over veel gegevens. Met big data-analyses kunnen toekomstige ontwikkelingen beter worden voorspeld. Dat kan voor ontwikkelingen op het terrein van mobiliteit en energietransitie bijzonder zinvol zijn. Dit biedt ook een kans om met de universiteiten, hogescholen en bedrijven, maar ook innovatieve startups, na te denken over het gebruik van big data. Ook de provincie moet innoveren door slimmer om te gaan met beschikbare gegevens. Uiteraard wordt hierbij de privacy van onze inwoners en bedrijven geborgd.” (p24)
In combinatie met digitale economie beoordelen we dit als uitstekend.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Op p13 o.a. aandacht voor het belang van leven lang ontwikkelen en aansluiting onderwijs arbeidsmarkt. Ook voor publiek-private samenwerking. We missen hier echter wel aandacht voor digitaal als speerpunt. Oog voor tekorten arbeidsmarkt (p12).
De aangegeven richting is goed, maar we missen digitalisering als noodzaak op dit thema, daarom een voldoende.
Regionale economie: MKB: “Het MKB is van belang voor de regionale economische structuur en de grote maatschappelijke opgaven. Ze moeten worden behouden in Gelderland. Digitalisering en robotisering zijn voor het MKB van essentieel belang om zowel de concurrentiepositie te behouden, als het hoofd te bieden aan de krapte op de arbeidsmarkt.” (p12) Ook aandacht voor start-ups/scale-ups. En kansen van digitalisering en innovatie (p12). We beoordelen aandacht op dit thema als zeer goed.
Noord-Brabant
CDA:
Digitaal / ICT: Digitale bereikbaarheid (p6), digitalisering boeren (p24). Er is enige aandacht, waardoor dit een voldoende is, maar echt overtuigen doet het niet.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Hoofdstuk economie, educatie & werkgelegenheid p32. Aandacht voor publiek-private samenwerking. Arbeidsmarkttekort is benoemd. Goede intenties, maar te weinig uitwerking.
Regionale economie: Hoofdstuk economie, educatie & werkgelegenheid p32. Aandacht voor mkb, start-ups en benodigdheden voor goed vestigingsklimaat. Niet uitgebreid, maar genoeg stappen voor een voldoende.
D66:
Digitaal / ICT: Rol digitalisering in afname mobiliteitsbehoefte benoemd (p21). Rol bibliotheken in digitale vaardigheden (p28). Digitalisering als grote transitie benoemd (p31). AI, datascience en fotonica genoemd (p32). Inzet op digitale infrastructuur, Digital Innovation Hubs en databeleid (p35). Inzet op digitale overheid (p38). Al met al zeer goede aandacht voor het thema.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Personeelstekorten en mismatch benoemd, helaas zonder aandacht voor digitaal (p33). Wel ook mooie aandacht voor jong inspireren. Om- en bijscholing krijgt goede aandacht, evenals publiek-privaat samenwerken aan onderwijs (p33, 35). Al met al beoordelen we dit als een goed.
Regionale economie: Benoemen benodigdheden voor bedrijvigheid, digitale infrastructuur krijgt aandacht (p31-35). Aandacht voor mkb en start-ups met financiering (p36). Het is een ruime voldoende, maar mist ook her en der uitwerking.
GL:
Digitaal / ICT: Ziet maatschappelijke waarde digitalisering (p28). Taak voor digitalisering in circulaire transitie (p29). Inzet op digitale vaardigheden (p34). Zeer uitgebreide aandacht in hoofdstuk 10 voor digitalisering (p35-36).
Arbeidsmarkt / onderwijs: Hoofdstuk 7, specifiek p29. Krapte op arbeidsmarkt wordt benoemd, helaas wordt ICT gemist als grootste tekortsector. Hints richting om- en bijscholing en technische vaardigheden, maar hier blijft digitaal/ICT onbenoemd. De richting is er, maar mist teveel om verder te komen dan voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk 7 vanaf p28. Goed dat digitalisering als belangrijke maatschappelijke transitie wordt gezien. Focus ligt enorm op bedrijven die met specifieke zaken bezig zijn, mist algemene aandacht voor bedrijvigheid. Uiteindelijk te beperkt om meer dan krappe voldoende te zijn.
PVV:
Digitaal / ICT: Geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Geen aandacht.
Regionale economie: Er is aandacht voor het mkb (p13) en enige aandacht voor vestigingsklimaat. Een zeer krappe voldoende.
VVD:
Digitaal / ICT: Digitaal alleen benoemd als middel voor handhaving. Wel zien we AI, data science en photonics benoemd rond het kopje Techhub van Europa (p9), en behoefte om nieuwe technologie te ontwikkelen. We beoordelen dit als een ruim voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Kopje op pagina 10. Staan in positieve zin verwelkomend richting internationaal talent, en willen dat behouden door bedrijven te betrekken. Willen meer investeren in publiek-privaat onderwijs. Aandacht voor omscholing. We missen echter urgentie voor aanpakken van de tekorten op de arbeidsmarkt. Daardoor blijft het bij een voldoende.
Regionale economie: Er staat een duidelijke ambitie in voor de regionale economie met een duidelijke rol voor techniek – en alhoewel het soms onduidelijk blijft of digitaal daarbij hoort, zien we dat hier duidelijk terug door focus op AI technologieën, photonics en data science. We zien ook goede aandacht voor de rol die de provincie kan spelen in versterken van economie. Als zodanig krijgt dit van ons een uitstekend.
Limburg
CDA:
Digitaal / ICT: Digitalisering is benoemd als aanjager verandering op arbeidsmarkt en als oplossingsoptie voor eenzaamheid ouderen. Verder lijkt digitale infrastructuur aandacht te krijgen (p16): “Het CDA Limburg ondersteunt ook initiatieven die de digitale ontsluiting bevorderen. Zowel op het gebied van infra als op het gebied van gebruiksmogelijkheden van ideeën en best practices.”
Ook zijn er ambities voor sleuteltechnologieën: “Juist door de snel veranderende arbeidsmarkt moeten ondernemingen mogelijkheden krijgen om snel mee te innoveren. Meer dan ooit is het daarom van belang dat werknemers zich blijven ontwikkelen en breed inzetbaar zijn. Om dit te verwezenlijken wil het CDA Limburg een lange termijn plan voor de Limburgse arbeidsmarkt.”
We beoordelen dit als ruim voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Arbeidsmarkttekort is benoemd (p13), koppeling naar digitalisering wordt gelegd maar niet uitgewerkt. Het CDA wil er wel mee aan de slag: “Juist door de snel veranderende arbeidsmarkt moeten ondernemingen mogelijkheden krijgen om snel mee te innoveren. Meer dan ooit is het daarom van belang dat werknemers zich blijven ontwikkelen en breed inzetbaar zijn. Om dit te verwezenlijken wil het CDA Limburg een lange termijn plan voor de Limburgse arbeidsmarkt.” P13 Deze loopt nog door met o.a. publiek-privaat samenwerken.
We beoordelen de richting als ruim voldoende, ook al missen we uitwerking op vlak digitaal/ICT.
Regionale economie: Hier gaat hoofdstuk 3 vanaf p13 over. Hier zien we onder andere aandacht voor arbeidsmarkt, mkb, vestigingsklimaat en innovatie. Concreet worden ook kansen voor sleuteltechnologieën benoemd. Al met al een zeer complete visie die we als zeer goed kunnen beoordelen.
GL:
Digitaal / ICT: Digitaal benoemd in relatie tot bibliotheken (p23) en digitalisering erfgoed (p22). Er is enige aandacht, maar onvoldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Er is enige aandacht voor arbeidsmarkttekort alhoewel problematiek niet direct benoemd wordt: “De Provincie neemt het initiatief om met het bedrijfsleven en onderwijsorganisaties concrete afspraken te maken over de aanpak van kansrijke beroepen. We vermeerderen de instroom van mensen die nu nog niet participeren op de arbeidsmarkt.” (p15) De aandacht is te beperkt, daarom onvoldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk 3 vanaf pagina 24 gaat hierover. Dit gaat echter nergens over zaken die algemeen ondersteunend zijn aan bedrijfsvoering, en het mkb blijft praktisch onbenoemd (alleen in voorbeeld op p25). Ook gezien het gebrek aan aandacht voor digitaal kunnen we dit niet anders dan onvoldoende beoordelen.
PvdA:
Digitaal / ICT: “een goede infrastructuur voor onderwijs in digitale vaardigheden en online weerbaarheid” (p14) Combinatie van basisvaardigheden en werken met computer ook benoemd op p14. Bovenstaande is enige dat we vonden, daarmee zeer krappe voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Aandacht voor publiek-privaat samenwerken en voor tekorten op de arbeidsmarkt (p5-6, 14). Afstemming onderwijs-arbeidsmarkt (p6). Om- en bijscholing (p6). We zien hier een goede generieke aanpak, maar missen aandacht voor tekortsectoren en digitaal/ICT in bijzonder. Daarmee een voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk 1 vanaf p5 gaat hierover. Mkb blijft onbenoemd, veel wensen over vormen van werk genoemd, maar geen oog voor bedrijvigheid. Uiteindelijk zien wij hier geen aandacht op dit thema.
PVV:
Digitaal / ICT: Digitaal en ICT blijven onbenoemd in dit programma.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Er staat relatief weinig in over arbeidsmarkt en onderwijs, wat erin staat zal vooral contraproductief zijn voor de ICT-sector: “Onze arbeidsmarkt is niet geholpen met hoogopgeleide (vaak buitenlandse) studenten, die hier hun onderzoek verrichten op onze kosten en dan weer terugkeren naar hun geboorteland.” Dit is bewijsbaar onjuist en de tekorten in de ICT-sector schreeuwen juist om alle mogelijke oplossingsrichtingen, waaronder deze. Als zodanig beoordelen we dit als een onvoldoende.
Regionale economie: “Bedrijven moeten het fijn vinden om zich in Limburg te vestigen. De regeldruk moet dus lager, en procedures moeten nog eenvoudiger te doorlopen zijn. Zeker bij het verlenen van vergunningen en of het wijzigen van bestemmingsplannen.” (p19) Er staan maatregelen in voor vestigingsklimaat, maar weinig uitgebreid waardoor we dit als voldoende beschouwen.
VVD:
Digitaal / ICT: Digitaal en ICT blijven onbenoemd in dit programma.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Aandacht voor publiek-privaat samenwerken op onderwijs (p21). Inzet op internationale studenten en werknemers (p22). Vrij weinig over arbeidsmarkt en geen koppeling met tekort ICT waardoor het bij een voldoende blijft.
Regionale economie: Aandacht voor mkb (p21) en vestigingsklimaat (p21-22), maar mist teveel om verder dan voldoende te komen.
Zeeland
CDA:
Digitaal / ICT: Digitale infrastructuur (p34) incl. glasvezel benoemd. “De provincie moet samenwerken met het Zeeuwse bedrijfsleven en het onderwijs om data in te zetten voor de Zeeuwse economie en ICT te gebruiken bij het ontwikkelen van onze samenleving en economie.” (p34) Goede aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Hoofdstuk vanaf pagina 26. Aandacht voor arbeidsmarkttekort en publiek-private samenwerking onderwijs. Helaas hier geen specifieke aandacht voor digitaal/ICT. Wel aandacht voor kansen automatisering. “CDA Zeeland wil meer budget voor de kennis- en innovatienetwerken als belangrijke verbinder en innovatieontwikkelaar van onderwijs, bedrijfsleven en overheid.” (p37) We beoordelen dit als een ruime voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk vanaf pagina 34. Specifieke aandacht voor mkb en vestigingsklimaat, bovenop wat al onder kopje ‘Digitaal/ICT’ genoemd is. We beoordelen dit als zeer goed.
PVZ:
Digitaal / ICT: Standpunt 27: “Digitale Agenda. Beschikbaarheid breedbandinternet, zowel bekabeld (glasvezel) als draadloos, dient gewaarborgd te zijn in onze gehele provincie Zeeland. Wij beschouwen dit als een soort “nutsvoorziening” die onontbeerlijk is voor een verdere economische ontwikkeling, want wat kost het ons (bedrijven/toerisme) als daarin niet wordt geïnvesteerd?” Een zeer krappe voldoende voor de visie op digitale infrastructuur, maar veel ontbreekt.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Standpunt 23: “Onderwijsaanbod moet worden afgestemd en uitgebreid op de behoefte van het bedrijfsleven. Bijvoorbeeld door een internationale school op te richten in Zeeuws-Vlaanderen.” Een krappe voldoende, we missen uitwerking op dit vlak.
Regionale economie: Inzet op onderwijs met als doel start-ups en nieuwe bedrijvigheid. Mkb: “De provincie dient voorwaarden te scheppen voor het midden- en kleinbedrijf en heeft daartoe de mogelijkheid in het landelijk gebied.” Apart kopje vestigingsbeleid. Voldoende aandacht, maar veel uitwerking ontbreekt.
PvdA/GL:
Digitaal / ICT: Alleen een zinnetje over online werken: “We zetten in op faciliteiten voor online werken: snel internet verder bevorderen en flexibele werkplekken in openbare ruimten.” (p20) We beoordelen dit als geen aandacht voor het thema.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Niets over arbeidsmarkt, weinig over werkgelegenheid. Onderwijs vanaf p6, pleiten daarbij voor goede publiek-private ‘interactie’. Omscholing alleen voor zorg benoemd (p6), en later alleen voor duurzaamheid (p19). Te beperkte scope, daarmee onvoldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk economie vanaf p19. Mkb wordt een keer genoemd, maar geen maatregelen voor. Geen enkele maatregel t.b.v. vestigingsklimaat. Onvoldoende.
PVV:
Digitaal / ICT: “Ook digitale bereikbaarheid valt onder infrastructuur.” (p8) Alhoewel er dus enige aandacht is, beoordelen we dit als onvoldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Geen erkenning van de enorme arbeidsmarkttekorten. Wel aandacht voor publiek privaat samenwerken (p12). Maar we missen teveel om verder dan een onvoldoende te komen.
Regionale economie: “De Provincie moet zich sterk inspannen om (internationale) ondernemingen aan te trekken. Vooral bedrijven die veel werkgelegenheid bieden.” (p8) Keren zich tegen datacentra (p8). Hechten aan sterke economie en zien rol voor verbeteren vestigingsklimaat (p9). Een zeer zeer krappe voldoende.
VVD:
Digitaal / ICT: “Een toekomstbestendige internetverbinding is voor alle huishoudens en bedrijven in Zeeland van belang. We ondersteunen de uitrol van glasvezel in heel Zeeland (inclusief buitengebied). Daarnaast continueren we de inzet via de digitale agenda met aandacht voor innovaties en cyberveiligheid.” (p5) Een ruime voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Krapte arbeidsmarkt en noodzaak aanpak daarvan benoemd, evenals publiek-privaat samenwerken hierop (p4). Geen specifieke aandacht en weinig uitwerking waardoor dit een voldoende is.
Regionale economie: Zie onder kopje digitaal/ICT. Mkb benoemd, maar weinig uitwerking. Wel aandacht voor zaken i.r.t. vestigingsklimaat. We missen uitwerking waardoor dit een voldoende blijft.
Noord-Holland
CDA:
Digitaal / ICT: Specifieke aandacht voor digitale infrastructuur (p27). Er wordt gehint over het belang van cybersecurity (p34). We missen echter breedte waardoor het blijft bij een voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Aandacht krapte arbeidsmarkt (p6), helaas geen specifieke aandacht voor digitaal (mogelijk bedoeld als onderdeel techniek). Ook aandacht voor publiek-private samenwerking in onderwijs (p25), ook hier techniek benoemd waar mogelijk ook digitaal mee bedoeld is – maar niet echt benoemd. Ook aandacht voor omscholing. Het blijft echter op een voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk V op p25 gaat hierover. Specifieke aandacht voor mkb. Blijft steken op een voldoende door weinig breedte in aandacht voor bedrijvigheid.
D66:
Digitaal / ICT: Aandacht voor digitale infrastructuur (h4). Nergens benoemd in economie hoofdstuk (h3). Wil ruimte blijven bieden aan datacenters onder voorwaarden. We zien dit als een voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Aandacht hiervoor in hoofdstuk 3. Krapte arbeidsmarkt benoemd, ICT als grootste tekortsector echter niet gezien (mogelijk als onderdeel techniek wel bedoeld). Wel goede inzet op zij-instroom, publiek-privaat samenwerken op alle onderwijsniveaus. Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt benoemd. Als zodanig beoordelen we dit als ruim voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk 3 gaat hierover. “Daarnaast hebben we veel innovatieve MKB’ers. Ondernemers zijn belangrijk voor de economie en werkgelegenheid, maar vervullen ook een sleutelrol bij maatschappelijke veranderingen” (h3) Wil ondernemers helpen bij verduurzaming. Uitgebreide paragraaf over mkb, onder andere inzet erop via ROM. We beoordelen dit als een ruim voldoende, mist wel enkele onderwerpen.
GL:
Digitaal / ICT: Aparte paragraaf op pagina’s 48-49. Hierin onder andere visie op digitale overheid, verantwoord gebruik algoritmen en AI, digitale vaardigheden. Prijzenswaardig dat er ook visie is op opwaarderen digitale kennis ambtenaren en bestuurders. Kanttekening is dat ze provincie landelijke taak m.b.t. cybersecurity melding willen laten overnemen. Maar aandacht voor thema beoordelen we als uitstekend.
Arbeidsmarkt / onderwijs: We hebben niets kunnen vinden over arbeidsmarkt, onderwijs of werkgelegenheid dat relevant is voor de arbeidsmarktproblematiek. Als zodanig beoordelen we dit als geen aandacht.
Regionale economie: Er staan een paar mooie zinnen in zoals “Het midden- en kleinbedrijf (mkb) is de grootste werkgever in Noord-Holland.” (p14) en “We zijn ook trots op onze innovatieve ondernemers die onze provincie tot motor van de Nederlandse economie hebben gemaakt. Er is veel veelzijdigheid en creativiteit in het midden- en kleinbedrijf.” (p16) En er zit een inzet in om bedrijven te helpen om circulair te worden. We konden echter geen bredere visie op vestigingsklimaat vinden, daarmee blijft het helaas onvoldoende.
PvdA:
Digitaal / ICT: Digitale vaardigheden benoemd als taak bibliotheek (p13) en digitale participatie (p15). Verder geen aandacht, daardoor slechts een voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Paragraaf erover op p12, benoemt aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, publiek-private samenwerking en omscholing. Helaas weinig uitwerking en geen erkenning van arbeidsmarkttekorten. Als zodanig onvoldoende.
Regionale economie: Er is een paragraaf over een toekomstbestendige economie (p11). Het blijft echter onduidelijk wat de visie is op bedrijvigheid buiten verduurzaming, als zodanig onvoldoende.
VVD:
Digitaal / ICT: Aandacht voor digitale infrastructuur (p6, 13, 23). En voor digitalisering bedrijfsleven (p25). We beoordelen dit als een ruim voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Krapte op arbeidsmarkt benoemd (p4), oog voor aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt (p23). Blijft echter steken op een krappe voldoende door gebrek aan uitwerking.
Regionale economie: Hoofdstuk vanaf p22. “Ondernemers verdienen onze steun. We richten ons de komende vier jaar op het verbeteren van het ondernemers- en vestigingsklimaat. We verminderen de regeldruk en vereenvoudigen procedures en vergunningaanvragen. Verder stemmen we vraag en aanbod naar economische ruimte, arbeidskrachten, bereikbaarheid, innovatie en (digitale) infrastructuur op elkaar af, in samenspraak met bedrijven en kennisinstellingen. Het midden- en kleinbedrijf (mkb) is de motor van de economie.” (p6) Ruimte voor investeringen in data-analyse en digitalisering voor gehele bedrijfsleven. (p25) Uitstekend.
Zuid-Holland
CDA:
Digitaal / ICT: Aandacht voor digitalisering bedrijfsleven (p18) en digitale infrastructuur (p19). We beoordelen dit als goed.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Paragraaf op p16. Aandacht voor arbeidsmarkttekort, aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt en publiek-privaat samenwerken. We missen aandacht voor digitaal/ICT en om- en bijscholing. Daardoor een ruime voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk vanaf p15. Wil bedrijven helpen met verduurzamen. Aparte paragraaf voor mkb, met o.a. de tekst: “Vooral het brede MKB heeft meer behoefte aan ondersteuning in de transitie naar toekomstbestendige circulaire en digitale businessmodellen.” (p18) Daarbij komt ook vestigingsklimaat aan bod. Al met al beoordelen we dit als zeer goed.
D66:
Digitaal / ICT: Uitgebreide rol voor bibliotheken bij digitalisering (p14). Verder ook functioneel bij erfgoed en reisinformatie. Blijft steken op een voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Nauwelijks aandacht voor, alleen t.b.v. publiek-private samenwerkingen (p23). Onvoldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk op p23-24. Aandacht daarbij voor publiek-private samenwerkingen, en specifieke zaken t.b.v. verduurzaming. We missen mkb en bredere visie op vestigingsklimaat waardoor dit een krappe voldoende is.
GL:
Digitaal / ICT: Alleen voor reisinformatie en als risico. We missen iedere diepgang in aandacht voor het thema.
Arbeidsmarkt / onderwijs: “De provincie stimuleert bij- en herscholingsinitiatieven, met een focus op maatschappelijk relevante banen zoals techniek, zorg en onderwijs.” (p49) Is het enige dat we hebben kunnen vinden, helaas zonder aandacht voor digitaal. We beoordelen het als een krappe voldoende.
Regionale economie: Een visie op een goed vestigingsklimaat voor bedrijven en het mkb ontbreekt. Er wordt vooral de wens uitgesproken voor een ander soort economie vanaf p45.
PvdA:
Digitaal / ICT: Geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Hoofdstuk vanaf p14. Sterke visie op om- en bijscholing. Aandacht voor aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt. We missen aandacht voor arbeidsmarkttekort, en in bijzonder voor digitaal/ICT, daardoor blijft dit een voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk vanaf p14. Het mkb is slechts een keer benoemd voor een specifieke maatregel t.b.v. aanbesteden. We missen een bredere visie op mkb, op vestigingsklimaat en bedrijvigheid. Waardoor dit een onvoldoende is.
VVD:
Digitaal / ICT: Rol digitalisering benoemd in veranderingen arbeidsmarkt. Ook ‘digitale bereikbaarheid’ benoemd. Vrij weinig uitwerking, daardoor een krappe voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Hoofdstuk werken op p16. Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt (p16), rol spelen bij publiek-privaat samenwerken voor onderwijs (p16), aandacht voor om- en bijscholing (p16). Ook is er een koppeling met digitalisering. Maar we missen het arbeidsmarkttekort waardoor het een goed is i.p.v. uitstekend.
Regionale economie: Hoofdstuk op p13. “Een bloeiende (regionale) economie valt of staat met de kracht van haar ondernemers.” (p13) MKB, vestigingsklimaat en publiek-private samenwerking krijgen uitwerking. We beoordelen dit als zeer goed.
Utrecht
CDA:
Digitaal / ICT: Geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Paragraaf op p19. Publiek-privaat samenwerken (p18) en arbeidsmarkttekort (p19) worden benoemd. Te weinig uitwerking, daardoor een krappe voldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk vanaf p18. Goede aandacht voor vestigingsklimaat en mkb (p18-19).
D66:
Digitaal / ICT: Digitalisering is een maatschappelijk doel op zich (p32). Digitale vaardigheden (p34). “De provincie heeft een belangrijke rol in het stimuleren van digitalisering in Utrecht en moet het voortouw nemen bij het organiseren van kennisuitwisseling.” (p34) En digitalisering van provincie zelf. Uitstekende aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Paragraaf vanaf p33. Tekorten arbeidsmarkt benoemd om aan te pakken, en ook specifiek voor digitaal (p34). Wordt publiek-private samenwerking gezocht voor betere aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt (p33, p34). We beoordelen dit als zeer goed.
Regionale economie: Hoofdstuk vanaf p32. Inzet op ROM en andere publiek-private samenwerking met focus op o.a. digitalisering (p34). Digitalisering ondernemers (p35). “Samen met regionale partners zet de provincie zich in om in de komende jaren het vestigingsklimaat voor startende ondernemers, midden- en kleinbedrijf, nationale en internationale bedrijven te verbeteren.” (p35) We beoordelen dit als zeer goed.
GL:
Digitaal / ICT: Paragraaf Digitalisering provinciebestuur op p40. Helaas niets over digitalisering maatschappij en economie, daardoor blijft het bij een voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Paragraaf op p20. Aandacht voor aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, om- en bijscholing. Helaas mist aandacht voor digitaal/ICT, en veel uitwerking en is private afstemming alleen voor mbo-niveau benoemd. Daardoor blijft het bij een voldoende.
Regionale economie: Er is aandacht voor regionale economie (vanaf p19). Maar we missen een visie op bedrijvigheid en vestigingsklimaat, daardoor onvoldoende. Digitalisering komt geheel niet aan de orde.
PvdA:
Digitaal / ICT: Alleen in context van provincieloket (p24). We beoordelen dit als geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Tekort op arbeidsmarkt benoemd (p16), ook aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt (p16). Helaas geen koppeling aan het ongekende tekort in de arbeidsmarkt ICT. Daardoor blijft dit bij een voldoende.
Regionale economie: Alhoewel een sterke economie als kracht benoemd is, wordt hier verder geen aandacht aan gegeven. Ook geen aandacht voor ondernemers of mkb’ers. We beoordelen dit als geen aandacht.
VVD:
Digitaal / ICT: Er staat iets over belang ‘digitale bereikbaarheid’ (p10) en een paragraaf digitalisering overheid (p20). Ook wordt geconstateerd “Verdergaande automatisering en ontwikkelingen als robotisering en kunstmatige intelligentie (AI) vragen om andere vaardigheden en kennis.” (p11) Te beperkt uitgewerkt helaas om meer dan voldoende te geven.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Sterke aandacht voor kansen om- en bijscholing (p11). Ook benoemd zijn publiek-privaat samenwerken, en wordt koppeling gemaakt met digitale kansen en uitdagingen. Dit beoordelen we als goede aandacht. We missen de arbeidsmarkttekorten, anders was het een uitstekend geweest.
Regionale economie: “We koesteren de ondernemers, zzp’ers, familiebedrijven en MKB-ondernemers in onze provincie.” (p10) Daarnaast ook aandacht voor vestigingsklimaat, mkb en start-ups. We beoordelen dit in combinatie met aandacht voor ‘digitale bereikbaarheid’ als zeer goed.
Flevoland
CDA:
Digitaal / ICT: Geen aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Arbeidsmarkt niet benoemd, werkgelegenheid alleen in specifieke context. Onderwijs krijgt meer uitwerking, bijvoorbeeld aansluiting werkveld/onderwijs en publiek-private samenwerking. Maar geen aandacht voor digitale vaardigheden, geen om- en bijscholing. Helaas onvoldoende.
Regionale economie: Hoofdstuk 4 (p14) gaat over economie, o.a. duurzaamheid komt hier aan bod. MKB heeft een eigen paragraaf (P15), maar uitdagingen digitalisering/cyber bijvoorbeeld niet benoemd. Geen aandacht voor bijvoorbeeld digitale infrastructuur en andere randvoorwaarden. Net voldoende.
GL:
Digitaal / ICT: “Digitalisering speelt een belangrijke rol in de kennisindustrie en de economie van de toekomst.” (P21) Legt een mooie basis. Hier staat ook een visie op datacentra. Op pagina 31 staan digitale vaardigheden benoemd, maar helaas zonder relevante uitwerking. Beperkte maar wel goede aandacht.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Aandacht voor werkgelegenheid, maar digitaal valt buiten de boot: “GroenLinks wil de werkgelegenheid in sectoren stimuleren die toekomstgericht zijn, zoals klimaat en energie, circulaire economie, dienstverlening, voedselindustrie, kennisinstituten en mobiliteit.” Er is aandacht voor aansluiting arbeidsmarkt/onderwijs. Vanwege eerste punt is dit echter een duidelijke slecht omdat arbeidsmarkt ICT buiten de boot valt.
Regionale economie: Aandacht voor economie is vooral op vlak van circulair en waterstof. Deur wordt opengelaten voor datacentra, alhoewel duidelijk niet van harte. Voor digitale bedrijven is hier geen aandacht.
PvdA:
Digitaal / ICT: Digitalisering als kans voor innovatieve participatie (P8). “Vervolgens moeten we de kansen van de digitale en technologische revolutie pakken.” (p30) en ook digitale vaardigheden in zin erna. Digitalisering als kans en driver economische ontwikkelingen (p31). ICT benoemd als sterk economisch cluster, en digitalisering als één van de drie grote kansen (p32). En nogmaals op p33. Al met al uitstekende aandacht voor ICT en digitalisering.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Goede taakopvatting m.b.t. arbeidsmarkt: “Het ligt bij uitstek op het pad van de provincie om goed in kaart te brengen welke verschuivingen we het komende decennium op de arbeidsmarkt kunnen verwachten. Welk type banen en welke sectoren zullen onder druk komen te staan? En in welke sectoren is een toename van werk waarschijnlijk? Samen met het onderwijs en het bedrijfsleven kunnen we hier tijdig op anticiperen en een plan van aanpak maken.” (p14-15)
Om- en bijscholing: “Flevoland kent echter nog geen permanente leercultuur en nog geen goede infrastructuur om mensen zich op tijd voor te laten bereiden op ander werk en hen daarnaartoe te begeleiden. Wij zetten in op een leven lang ontwikkelen in de kenniseconomie van morgen.” (p31) Op dit vlak zien we zeer goede richting, maar mist specifieke aandacht voor ICT/digitaal, daarom een goed.
Regionale economie: Uitstekende aandacht voor ICT en digitaal als belangrijke economische kans en ontwikkeling (p31-33). Uiteindelijk als geheel geen uitstekend omdat we aandacht voor mkb missen.
PVV:
Digitaal / ICT: Digitaal onbenoemd, ICT alleen benoemd vanuit oogpunt van dienstverlening aan bedrijven. (p6) Onvoldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Niet specifiek voor ICT, maar belangrijke constatering: “Een uitgebreid onderwijsaanbod op alle niveaus. Nu moeten onze jongeren vaak uitwijken naar opleidingen buiten Flevoland. Als we die opleidingen in Flevoland hebben zal dit ook bedrijven aantrekken die goede arbeidskrachten zoeken.” (p5) Werkgelegenheid komt aan bod, maar zonder uitwerking. Net aan voldoende.
Regionale economie: We missen hier aandacht voor mkb. Alle economische onderwerpen zijn zeer specifieke zaken die brede bedrijfsleven niet raken en ICT al helemaal niet. We beoordelen dit als geen aandacht.
VVD:
Digitaal / ICT: Digitaal alleen in context burgerparticipatie (p19). ICT wel benoemd als potentiele kanssector voor werk (p5). Net aan voldoende.
Arbeidsmarkt / onderwijs: Prima insteek op arbeidsmarkt: “Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zijn niet altijd goed op elkaar afgestemd. We faciliteren een krachtige samenwerking tussen de vier O’s: Ondernemers, Onderwijs, Onderzoek en Overheid. Door deze samenwerking zijn we in staat om inhoud te geven aan de economie van de toekomst;” (p25) Hierdoor een voldoende, maar we missen aandacht voor digitaal en bredere blik voor zaken als om- en bijscholing.
Regionale economie: Hoofdstuk erover vanaf pagina 23. We zien hier veel aandacht voor de rol die de provincie kan spelen voor het aanjagen van bedrijvigheid, ook aandacht voor MKB. En ICT is benoemd als kanssector voor werk op p5. Al met al geven we dit een ruim voldoende, ook al is er relatief weinig uitwerking van ICT/digitaal.
Verantwoording
Selectiecriteria:
- De partij moet ten minste 5 zetels of meer scoren in Eerste Kamer-peiling EenVandaag 14 februari 2023. Dit betreft: VVD, CDA, Groenlinks, D66, PvdA, PVV, BBB. Een provinciale partij valt niet onder deze regel.
- De partij moet in provincie bij top 7 partijen in zetels horen en tenminste 5% hebben gescoord in 2021.
- Maximaal 5 partijen per provincie.
Beoordeling:
We hebben gekeken naar drie criteria:
- Het aantal keer dat digitaal en/of ICT genoemd is (en zo ja, of dit verder gaat dan bijvoorbeeld het noemen van digitale dienstverlening bij vergunningen)
- De aandacht voor digitalisering op het gebied van onderwijs en werkgelegenheid
- De aandacht voor digitalisering in relatie tot de regionale economie
Mogelijke scores
Donkergroen: er is substantiële aandacht op meerdere vlakken (uitstekend)
-
- Digitaal/ict: de partij doet meer dan benoemen, geeft ook uitgebreide visie op meerdere uiteenlopende onderwerpen m.b.t. digitalisering
- Arbeidsmarkt/onderwijs: aandacht voor digitale vaardigheden, digitale beroepen, arbeidsmarkttekorten, samenwerking onderwijs-bedrijfsleven, om- en bijscholing, aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt etc. Meerdere hiervan uitgewerkt, alleen benoemen is niet voldoende.
- Regionale economie: steun voor mkb, vestigingsklimaat, publiek-private samenwerkingsverbanden, en andere economische onderwerpen die steunen bij bedrijfsvoering werkgevers. Meerdere onderwerpen en specifieke aandacht digitaal/ict nodig voor uitstekend.
Groen: er is substantiële aandacht (ruim voldoende tot goed)
-
- Digitaal/ict: er is sprake van of volledigheid in benoemen óf goed uitwerken van een van de onderwerpen benoemd onder uitstekend.
- Arbeidsmarkt/onderwijs: dit kan bijvoorbeeld een volledige generieke aandacht voor thema’s zijn zonder specifieke aandacht digitalisering, of een hele goede maar onvolledige uitwerking met aandacht voor digitalisering.
- Regionale economie: idem als arbeidsmarkt/onderwijs.
Geel: er is aandacht in de richting, maar weinig specifiek of uitgewerkt (net voldoende)
-
- Digitaal/ict: het is her en der benoemd, maar bijvoorbeeld alleen in specifieke context van ander onderwerp of zonder uitwerking.
- Arbeidsmarkt/onderwijs: Een goede uitwerking van een deel van de onderwerpen zonder digitale aandacht.
- Regionale economie: Tenminste aandacht voor economische thema’s en bedrijvigheid, maar (afdoende) digitale aandacht ontbreekt.
Oranje: alleen als we heel erg ons best doen zien we er iets van richting in (onvoldoende)
-
- Digitaal/ict: alleen benoemd in andere contexten, waarbij wel enige uitwerking is gedaan.
- Arbeidsmarkt/onderwijs: wanneer een onderwerp is benoemd, of bijvoorbeeld tenminste aansluiting arbeidsmarkt-onderwijs aan bod komt. En iedere aandacht voor uitdaging digitale vaardigheden ontbreekt.
- Regionale economie: er zijn economische onderwerpen genoemd, maar geen relevante voor digitaal bedrijfsleven of beperkt uitgewerkt.
Rood: geen aandacht
-
- Alle criteria: geen aandacht, of slechts benoemd in zeer specifieke context zonder uitwerking.
Op de hoogte blijven
Wil je weten wat er speelt op digitaal vlak in politiek Den Haag en wat onze inspanningen zijn om digitale belangen te behartigen? Schrijf je in voor onze politiek en opinie update, dan houden we je op de hoogte!