Wet Markt & Overheid, toezicht op oneerlijke concurrentie door overheid?

Hoewel het voornemen van de wet goed te noemen valt, is het nog maar de vraag of de wet en het daaraan gekoppelde Besluit Markt & Overheid de juiste middelen zijn om dit doel te bereiken.

Gedragsregels voor de overheid

In de Wet Markt & Overheid en het Besluit Markt & Overheid zijn gedragsregels opgenomen waaraan de overheid zich moet houden bij het ontplooien van economische activiteiten. Zo moeten overheden de kosten van een product of dienst integraal doorberekenen. Ook mogen eigen overheidsbedrijven niet worden bevoordeeld ten opzichte van concurrerende marktpartijen.

Daarnaast mogen overheden die gegevens hebben verkregen bij het uitoefenen van een publieke taak, deze gegevens niet zomaar gebruken voor activiteiten die niet tot de publieke taak behoren. Dit mag alleen als de markt onder dezelfde voorwaarden toegang krijgt tot deze gegevens. Tot slot dient de overheid de bestuurlijke functies en de economische activiteiten te scheiden.

Effect van de regelgeving

De gedragsregels zijn echter niet van toepassing op het zogenaamde ‘inbesteden’ door de overheid, waarbij het ene ministerie diensten of producten aanbiedt aan het andere ministerie. Juist in dit soort situaties kan de markt z’n diensten of producten prima aanbieden. Er is in zo’n geval sprake van onnodige en oneerlijke concurrentie door de overheid.

Tevens gelden de gedragsregels niet voor economische activiteiten en bevoordelingen die plaatsvinden in het ‘algemeen belang’. De wet zegt hierover dat overheden zelf moeten beoordelen of er sprake is van algemeen belang. Hierdoor lijkt de mogelijkheid te ontstaan dat overheden het effect van de nieuwe regelgeving volledig onderuit kunnen halen.

Wat zijn dan de concrete gevolgen?

Wanneer we het effect van de regelgeving even buiten beschouwing laten, kunnen we stellen dat de gedragsregels voor de overheid in de Wet Markt & Overheid in eerste instantie redelijk klinken. Helaas is de omschrijving van een groot deel van de regels zo algemeen dat het maar zeer de vraag is of hieruit concrete maatregelen zullen voortkomen.

Voorbeeld: bij de doorberekening van de kosten van een product of dienst moeten in ieder geval de volgende kosten in aanmerking worden genomen:

• operationele kosten
• afschrijvings- & onderhoudskosten
• vermogenskosten

Dit zijn echter stuk voor stuk ruime verzamelbegrippen, waardoor er maar weinig duidelijkheid wordt geboden. Al met al is het dus twijfelachtig of de gedragsregels daadwerkelijk concrete gevolgen zullen hebben. De verwachting is dat private partijen weinig van de nieuwe regels zullen merken.

Toezicht en inwerkingtreding

De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) gaat erop toezien dat overheden de nieuwe regelgeving naleven. Binnen drie jaar na inwerkingtreding zullen de doeltreffendheid en effectiviteit van de Wet Markt en Overheid bekeken worden en wordt duidelijk of er echt sprake is geweest van effectieve regelgeving die oneerlijke concurrentie door overheden aan banden legt. De genoemde regels zijn van toepassing op economische activiteiten die na 1 juli 2012 worden verricht. Voor economische activiteiten die voor deze datum zijn gestart, geldt een overgangstermijn van maximaal twee jaar.

Mogelijk roept de inwerkingtreding van de Wet Markt & Overheid vragen bij u op. U kunt hiervoor contact opnemen met de juridisch adviseurs van ICT~Office via 0348 – 49 38 37 of e-mail.
Meer weten? De tekst van de Wet Markt & Overheid vindt u op deze pagina (klik hier). Voor de tekst van het Besluit Markt & Overheid gaat u naar deze pagina (klik hier).