Hoe benutten we restwarmte van datacenters beter?
De vraag naar duurzame energie wordt groter. De gaskraan in Groningen moet verder dicht. Tegelijkertijd is de ICT-sector continue op zoek naar nieuwe manieren energie-efficiënter en duurzamer te worden. Deze twee ontwikkelingen komen mooi bij elkaar in het benutten van restwarmte van datacenters in de omgeving. Dat gebeurt nu al op kleine schaal, maar heeft meer potentie. Nederland ICT bracht daarom verschillende spelers bij elkaar om de succesfactoren en kansen in kaart te brengen.
De ICT-sector heeft de ambitie in 2030 klimaatneutraal te zijn. De afgelopen tien jaar is er binnen het MJA-energieconvenant met de overheid hard gewerkt aan de besparing van energie binnen de sector. Zo zijn datacenters binnen de MJA er de afgelopen jaren in geslaagd veel efficiënter om te gaan met hun energieverbruik. Om de duurzaamheid van datacenters nog verder te verbeteren wordt er nu gekeken naar de potentie van restwarmte.
“Niet alleen moeten we onze digitale economie zelf zo duurzaam mogelijk maken mét ICT, we moeten ook kijken hoe we ICT kunnen inzetten om nieuwe duurzame toepassingen te ontwikkelen.”
Best practices
Wie wel eens in een datacenter is geweest, weet dat al die servers bij elkaar flink wat warmte genereren. Deze restwarmte wordt nu zo efficiënt mogelijk afgevoerd naar de buitenlucht. Dat is eigenlijk zonde. Gebouwen in de omgeving van een datacenter kunnen de restwarmte goed gebruiken als betrouwbare warmtebron. Bovendien krijgen de datacenters er weer koude voor terug, wat verdere besparing op energiekosten voor koeling betekent.
De afgelopen vijf jaar heeft Nederland ICT daarom samen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) verschillende onderzoeken gedaan naar het benutten van restwarmte.
Er zijn al datacenters die hun restwarmte leveren aan nabijgelegen kantoorgebouwen of aan een bestaande warmtering. En in Aalsmeer zal dit jaar de eerste schop in de grond gaan voor een datacenter dat warmte gaat uitwisselen met een school, een tuinder, een sporthal en een zwembad en later een nieuwe woonwijk. Nederland ICT en RVO hebben Berenschot gevraagd deze best practices in kaart te brengen.
Succesfactoren en aanbevelingen
Daarnaast hebben we eind februari een diner georganiseerd met vertegenwoordigers van ministeries, provincies, gemeenten, de energiesector en datacenters. Voorafgaand aan het diner was er een werkbezoek aan het Digital Realty datacenter en de SURFsara supercomputer op het Science Park in Amsterdam. De deelnemers aan het diner gingen vervolgens in discussie over diverse stellingen over de potentie van restwarmte als bron van duurzame energie. Op basis hiervan heeft Berenschot een aantal aanbevelingen verzameld in een eindrapport:
- Neem datacenters op als lagetemperatuurbronnen in de energie- en warmteatlas en regionale plannen
- Identificeer nationaal en regionaal het reëel potentieel van restwarmte van datacenters en kansrijke locaties
- Benoem een tussenpersoon bij kansrijke locaties om stakeholders bijeen te brengen en processen te begeleiden
- Verbeter de businesscase voor investeringen in lagetemperatuurinfrastructuur
Doorpakken richting Klimaatakkoord
De aanbevelingen bieden goede aanknopingspunten om het benutten van laag temperatuur restwarmte verder op te schalen, denkt Prof.dr. Anwar Osseyran, portefeuillehouder Duurzaamheid van Nederland ICT. “Energie speelt een cruciale rol in de digitale economie van de toekomst.” zegt Osseyran, “Niet alleen moeten we onze digitale economie zelf zo duurzaam mogelijk maken mét ICT, we moeten ook kijken hoe we ICT kunnen inzetten om nieuwe duurzame toepassingen te ontwikkelen.”
Met de gemeenteraadsverkiezingen op komst is het belangrijk op lokaal niveau aandacht te vragen voor datacenters als warmtebron. “We moeten restwarmte letterlijk bij gemeenten op de kaart zetten.” zegt Osseyran. “Daarom is het belangrijk datacenters toe te voegen aan bestaande opties in de nationale energieatlas en warmteatlas, die gemeenten gebruiken voor de nieuwe energieplannen.”
Daarnaast zal Nederland ICT dit thema meenemen in de gesprekken over het nieuwe Klimaatakkoord, waar het gaat over verduurzamen van en mét ICT.
Download het rapport Restwarmte uit datacenters van Berenschot hier.
