Column Lotte de Bruijn: ‘Niet voor de zekerheid’
Zijn ze in andere landen creatiever dan bij ons? Ik betwijfel het. Bijvoorbeeld op het gebied van beeldende kunst, design en architectuur blazen landgenoten hun partijtje mee en horen tot de internationale top op hun gebied.
Hoe komt het dan dat er bijvoorbeeld zoveel meer Amerikaanse startups zijn en waarom hebben die ook nog eens vaker succes? Het zit misschien in de volksaard dat we in Nederland geneigd zijn om het zekere voor het onzekere te nemen. Gelukkig geldt dat niet voor iedereen, er zijn fantastische voorbeelden van ondernemers, jong en oud, die het tegendeel bewijzen. Zij hebben zich weten te wapenen tegen de gangbare ‘ja-maar cultuur’. Want zoals de Amerikanen zo mooi zeggen: “no guts, no glory”, om van innovaties een succes te maken, moet je als ondernemer tegen de stroom in durven zwemmen en risico’s durven nemen. Hoewel, durven is misschien wel het verkeerde woord. Durf gaat samen met een rationele afweging, het calculeren van risico’s. Als je echt ergens voor gaat en erin gelooft, maak je andere afwegingen. Twijfelaars zijn vaak niet heel succesvol. Kansen gaan aan hen voorbij. In Nederland hebben we nog te weinig waardering voor mensen met lef. We hebben vooral oog voor falen en zeggen al snel: zie je wel.
Onze digitale economie gaat gepaard met onzekerheid. Resultaten uit het verleden zijn geen garantie voor de toekomst. Kijk naar V&D en het tot voor kort onwankelbare Koninklijke Olie. Ook zij ontkomen niet aan de nieuwe realiteit, waarin snel ingespeeld moet worden op de veranderende wensen van de klant en de onvoorspelbare dynamiek van de markt. Elektrische auto’s rijden niet op benzine en online verkoop is geen noodzakelijk kwaad. Er is dringend behoefte aan een andere mindset. Eén waarin we geloven in de kansen die de digitalisering van de economie ons biedt. Eén waarin we accepteren dat niet alles in één keer perfect is. Als we alleen nog projecten doen waarvan we zeker zijn dat ze vanaf de eerste dag foutloos werken, dan zal er niet veel meer gebeuren en missen we de boot.
Ik roep op om te experimenteren, fouten te maken om van te leren, het zo te organiseren dat we snel en effectief kunnen bijsturen. Als we het op die manier aanpakken, hoeven we het niet te hebben over mislukte projecten. Dat geldt voor bedrijven, van start-up tot multinational. Het geldt ook voor overheden, van Rijk tot gemeenten. En gaat er iets niet volgens verwachting, laten we dan niet meteen op zoek gaan naar de schuldige(n). De les die we eruit kunnen leren is veel interessanter. Als ons dat lukt ontstaat er een innovatieklimaat met meer ruimte voor initiatief.
Het biedt kansen om Nederland te profileren als ideale proeftuin voor de ontwikkeling en toepassing van ICT. Het daagt ons uit om antwoorden te vinden op vragen over de impact van robotisering, de balans tussen privacy en innovatie of juist over de wijze waarop innovatie ten dienste kan staan van privacy. Laten we elkaar vooral veel vragen blijven stellen. Maar laten we niet wachten met het formuleren van antwoorden tot iedereen het met elkaar eens is. Juist in de praktijk zal moeten blijken wat de beste wegen zijn om te bewandelen. Dat is een avontuur op zich.
Deze column verscheen in maart 2016 in ChannelConnect.
